Йәшерен һәм асыҡ рәүештә эшләгән эштәрен Аллаһ күреп-белеп торғанын улар белмәйҙәрме?
Улар араһында наҙандар ҙа осрай, улар китап (Тәүрәтты) уҡый белмәй. Уларҙың бөтөн мәғлүмәте имеш-мимештән генә тора. (Улар хорафаттар менән генә йәшәй.)
(Уҡый-яҙа белгәндәре) ҡулдары менән китап яҙып, шуны юҡ бәйәгә һатып, (сәйәси) файҙа алыр өсөн: — Был (китап) Аллаһтандыр, — тигән кешеләргә ни яҙыҡтыр (ҡайғы). Ҡулдары менән яҙған был (ялған) китап өсөн улар меҫкен хәлдә ҡаласаҡ. Улар һис бер файҙа күрмәйенсә, зарар күрәсәк.
Исраил халҡы үҙҙәрен былай йыуата: — Бер нисә көн генә беҙҙе утта тотасаҡтар, беҙгә шунан башҡа йәһәннәм булмаясаҡ, — тинеләр. (Мөхәммәд) Һин әйт уларға: — (Һеҙҙе язаламаһын өсөн) Аллаһтан һүҙ алдығыҙмы әллә? Аллаһ вәғәҙә бирһә, вәғәҙәһен үтәмәй ҡалмаҫ. Әллә һеҙ Аллаһ тураһында белмәгәнегеҙҙе һөйләйһегеҙме?
Яманлыҡ ҡылған кешене үҙе ҡылған яманлыҡ сорнап аласаҡ. Ундай кеше йәһәннәмлектер, улар мәңгегә утта ҡалыр.
Иман килтереп, изгелекле ғәмәлдәр ҡылған кешеләр йәннәттән урын алыр. Улар шунда мәңгегә ҡалыр.
Исраил тоҡомонан Беҙ һүҙ алдыҡ: — Бары тик Аллаһҡа ғына буйһонасаҡбыҙ, ата-әсәгә, яҡын ҡәрҙәштәргә, йәтимдәргә, ярлыларға изгелек ҡыласаҡбыҙ, — тинеләр. — Кешеләргә тәмле телле булығыҙ, намаҙ уҡығыҙ, зәкәт биреп барығыҙ, — тип бойорҙоҡ. Һуңынан һеҙ антығыҙҙы боҙҙоғоҙ, бик аҙҙарығыҙҙан башҡа, барығыҙ ҙа инҡарсы булдығыҙ.
(Һәй, Исраил тоҡомо, Яҡуп балалары): — Бер-берегеҙҙең ҡанын ҡоймаҫҡа, бер-берегеҙҙе йорттарығыҙҙан ҡыуып сығармаҫҡа! — тип Мин һеҙҙе ант иттерҙем. Тирә-яҡтағы бөтөн ғәмәлдәребеҙҙе күреп, һеҙ быларҙы ҡабул иттегеҙ, ант бирҙегеҙ.
Шуларҙы эшләмәҫкә һүҙ биргәнегеҙ көйөнсә, һеҙ бер-берегеҙҙе үлтерәһегеҙ, үҙ халҡығыҙҙың бер өлөшөн өйҙәренән ҡыуҙығыҙ, яман эштәрҙә һәм дошманлыҡта һеҙ берләшеп, уларға зыян һалаһығыҙ. Уларҙы йорттарынан ҡыуыу ярамаған эш икәнен белһәгеҙ ҙә, был эштән туҡтаманығыҙ. Уларҙы йорттарынан ҡыуыу һеҙгә харам ителде. Әсирҙәрҙе мал биреп азат итергә тип, һеҙ һүҙ бирҙегеҙ. Һеҙ Китаптың (Тәүрәттың) бер өлөшөнә ышанып, икенсеһен инкар итәһегеҙме? Һеҙҙең был ҡылғандарығыҙ был донъяла рисуайлыҡ һаналһа, Әхирәттә иһә иң ҡаты язаһын килтерер. Аллаһ һеҙҙең был ҡылғандарығыҙға битараф ҡалмаҫ.
Улар был донъя тормошон (Әхирәттән баш тартып) һатып алған кешеләр. Шуға күрә, уларҙың язаһы еңеләйтелмәҫ. Үҙҙәренә ярҙам да булмаҫ.
Хаҡтыр, Беҙ Мусаға китап (Тәүрәт)те индерҙек. Шунан һуң Беҙ тағын бер-бер артлы пәйғәмбәрҙәр күндерҙек. Мәрйәм улы Ғайсаға мөғжизәләр ҡеүәте (Инжилде) бирҙек. Уны Изге Рух менән ҡөҙрәтләндерҙек. Һеҙҙең күңелегеҙгә хуш килмәгән һүҙҙәр (Хәҡиҡәтте) һөйләй торған берәй илсем килһә, һеҙ үҙегеҙҙе унан юғары ҡуяһығыз. Һеҙгә килгән пәйғәмбәрҙәрҙең бер нисәһен һеҙ: ялғансы, тинегеҙ, башҡаларын иһә үлтерҙегеҙ.
(Пәйғәмбәрҙәрҙе шаяртып әйттеләр): — Күңелдәребеҙгә ҡорма ҡоролған (Һин нимә һөйләһәң дә файҙаһы булмаҫ), — тинеләр. Кәферлектәре һәм ҡарашылыҡтары сәбәпле, Аллаһ уларҙы ләғнәтләне. Уларҙың бик аҙы ғына иман килтерҙе.
Мөшриктәргә (мәжүсиләргә) ҡаршы һуғышта еңер өсөн, улар (Аллаһтан) ярҙам һораны. Ҡулдарындағы китап (Тәүрәт)тең боҙоҡ урындарын төҙәтер өсөн ебәрелгән (Ҡөръән)де улар инҡар итте. Улар (Тәүрәттә) алдан уҡ әйтелгәндәрҙең (Ахырзаман Пәйғәмбәренең киләсәге тураһындағы хәбәрҙең) тормошҡа ашҡанын (Мөхәммәдтең Ҡөръән менән килгәнен) күргәс тә иман килтермәнеләр. Аллаһтың ләғнәте инҡарсылар өҫтөнә төшәсәк.
Аллаһ үҙе теләгән ҡолдарына ниғмәттәрен тәғәйенләй. Улар шунан көнләшеп, Аллаһ индергән Китапты (Ҡөръәнде) инҡар итеп, үҙҙәрен-үҙҙәре һатып, кәферлеккә дусар булдылар, был бик тә насар ғәмәл ине, ләкин файҙа күрмәнеләр. Улар ғазап өҫтөнә ғазапҡа тарынылар. Кәферҙәрҙе рисуай итеп, хурлыҡҡа ҡалдырасаҡ яза әҙерләнгән.
Уларҙың үҙҙәренә: — Аллаһ индергәнгә иман килтерегеҙ, — тип әйтелгәс: — Беҙ бары тик үҙебеҙгә индерелгәнгә (Тәүрәткә) генә ышанабыҙ, — тип әйттеләр. Шунан башҡаһын (Ҡөръәнде) инҡар итәләр. Гәрсә, ул үҙ ҡулдарындағы боҙолған Тәүрәтте дөрөҫләүсе сифатында килгән хаҡ китаптыр. (Ий, Мөхәммәд), әйт Һин уларға: — Әгәр ҙә һеҙ ысынлыҡта инанған булһағыҙ, бынан алда Аллаһ күндергән пәйғәмбәрҙәрҙе ни өсөн үлтерҙегеҙ? — тип әйт һин.
Ысынлыҡта Муса һеҙгә ап-асыҡ аяттар (Тәүрәтты) килтерҙе. Һуңынан һеҙ, ғәҙелһеҙ залимдар булараҡ, быҙауға табына башланығыҙ.
Иҫегеҙҙәме баш осоғоҙға тау элеп ҡуйған инек, һеҙ шунда нисек ант иттегеҙ? Һеҙгә бойоролдо: — Һеҙгә бирелгән китапты (Тәүрәтты боҙмайынса) ныҡ тотоғоҙ, һөйләгәндәремде яҡшы аңлағыҙ! — тинек. Һеҙ: - Ишеттек, әммә буйһонмайбыҙ, — тинегеҙ. Иманһыҙлыҡтары арҡаһында, уларҙың йөрәктәренә быҙауға мөхәббәт хистәре кереп тулды. Әйт Һин уларға: — Әгәр ҙә (быҙауға) инанһағыҙ, был эшегеҙ һеҙгә әллә ниндәй яман хәлдәр килтерәсәк, — тип әйт.
(Ий, Мөхәммәд) әйт: — Аллаһ ҡаршыһындағы йәннәт йорто башҡаларға булмайынса, бары тик беҙгә генә, тип раҫларға тырышһағыҙ, әйткәнегеҙҙе хаҡ тип һанаһағыҙ, үлемде һайлағыҙ, — тип әйт.
Улар үҙҙәре ҡылған (гөнаһтары, ҡаршылыҡтары) арҡаһында бер ваҡытта ла үлемде теләп алмаҫ. Аллаһ залимдарҙы бик яҡшы белә.
Ысындан да, тормошҡа йәбешеп ята торған, күҙе туймаҫ халыҡтарҙың иң наҙаны улар икәнен һин белерһең. Мөшриктәр (һындарға табыныусылар) бигерәк тә аскүҙ-ҡомһоҙ була: улар мең йыл йәшәргә теләй. Былары тегеләренән ҡомһоҙораҡ. Мең йыл йәшәһә лә, улар язанан ҡасып ҡотола алмаҫ. Аллаһ уларҙың нимә ҡылғанын күреп тора.
Әйт Һин: — Жәбраилгә кем дошман, шул яҡшы белеп торһон, Аллаһтың рөхсәте менән Ҡөръәнде минең күңелемә тура юл күрһәтеүсе сифатында, унан элек килгән китаптарҙы дөрөҫләүсе һәм мөьминдәр өсөн һөйөнсө-мөғжизә булараҡ (Жәбраил) килтерҙе, - тип әйт.
Аллаһҡа, фәрештәләргә, пәйғәмбәрҙәргә, Жәбраилгә, Микәилға дошман булған кеше — кәфер булыр. Хаҡтыр, Аллаһ — кәферҙәрҙең дошманы.
Шик юҡ, һиңә ап-асыҡ аяттар индерҙек. Уларҙы фәсиҡтәр генә инҡар итәсәк.
Нисә тапҡыр улар һүҙ бирҙе, ант итте. Аралары¬нан бер нисә төркөм, анттарын боҙоп, һүҙҙә торманылар. Уларҙың күбеһе иманһыҙ булып ҡалды.
Үҙҙәренә Аллаһ тарафынан индерелгән китап (Тәүрәт)ты дөрөҫләргә тип илсе (Мөхәммәд) ебәрелгәс, китаплы төркөм (йәһүдтәр), белмәгәнгә һалышып, Аллаһ Китабын арҡа яҡтарына ырғыттылар.
Сөләймәндең хөкөмдарлығы ваҡытында улар шайтандарҙың (уйҙырма) ялғандарына эйәрҙеләр. Сөләймән кәфер түгел ине. Әммә шайтандар кәфер булды. Сөнки улар Һарут менән Марут исемле ике фәрештәгә индерелгән сихырҙарҙы Бабил илендәге кешеләргә өйрәттеләр. Гәрсә, был ике фәрештә бөтөн кешегә:- Беҙ бары тик (кешеләрҙе) вәсүәсәгә һалып һынау өсөн төшөрөлдөк. Һаҡ булығыҙ, яңғылышып, беҙҙән сихыр өйрәнеп, кәфер була күрмәгеҙ, - тип киҫәтеүҙән башҡа һис кемгә (сихыр) өйрәтмәнеләр.Улар ошо ике фәрештәнән ир менән ҡатын араһын боҙа торған сихырҙар өйрәнделәр. Сихырсылар, Аллаһтың рөхсәте булмаған килеш, һис кемгә зарар эшләй алмаҫ. Улар үҙҙәренә файҙа килтерә торғанды түгел, үҙҙәренә зарар килтерә торған сихырҙы өйрәнделәр. Сихырға ҡатнашҡандарҙың Әхирәттә насибы булмаясағын улар бик яҡшы белә ине. Сихыр бәйәһенә улар үҙҙәрен һатты. Бынан да яман эш булырмы? Әгәр улар быны аңлаһа...
Иман килтереп, үҙҙәрен был яманлыҡтан ҡотҡарһалар, шөбһәһеҙ, Аллаһ тарафынан биреләсәк сауап улар өсөн тағын да хәйерлерәк булыр ине. Улар быны аңлаһындар ине!
Һәй, иман килтергән кешеләр!- Рағийнә (беҙҙе һаҡла) - тимәгеҙ. - Унҙурнә(беҙгә ҡара), - тип әйтегез! Уның вәғәзен ҡолаҡ һалып тыңлағыҙ.Кәферҙәр өсөн ҡайғы биреүсе яза әҙерләнгән.(«Рағийнә” һүҙе ғәрәпсә «Беҙҙе күҙәтеп, тура юлға күндер» мәгәнәһендә булып, шул уҡ һүҙ йәһүдтәрсә һүгенеү һүҙе була икән. Йәһүдтәр Мөхәммәд пәйғәмбәрҙе мыҫҡыллап көлә торған булалар. Шунан Аллаһ был һүҙҙе ҡулланыуҙан тыя. Уның урынына «унҙурнә» һүҙен ҡуллунырға ҡуша». Али Өзәк тәфсиренән.)«Рағийнә» һүҙе «тыңла, ишет» мәғәнәһендә булып, баҫым менән әҙ генә үҙгәртелгәс, «ул ахмаҡ, аңғыра, шашҡан» мәғәнәләрен ала. «Унзурнә» һүҙе иһә, «беҙҙе көт, беҙгә форсат бир» тигән мәғәнәне аңлата». Мәүләнә Ғәли Тәфсиренән.)
(Ий, мөьминдәр) китаплы халыҡ та, кәферҙәр ҙә, мөшриктәр ҙә Раббығыҙҙан һеҙгә ниғмәттәр индерелеүен һис тә теләмәйҙәр. Аллаһ рәхмәтен Үҙе теләгәндәргә индерә. Аллаһ - сикһеҙ мәрхәмәт эйәһеҙер.
Беҙ берәй аяттың көсөн ғәмәлдән сығарһаҡ йәки уны онотторһаҡ, һис шикһеҙ, тағын да яҡшырағын йәки шуға оҡшашын бирербеҙ. Аллаһтың бар нәмәгә ҡөҙрәте еткәнен һин белмәйһеңме әллә?